پیشینه و مبانی نظری سرمایه اجتماعی و جرم شناسی
- 1 - مقدمه
در سال های اخیر سرمایه اجتماعی به عنوان یک مفهوم بسیار مرسوم و مورد بحث وجدل به صورت شعار روز سیاستمداران ونخبگان دانشگاهی درآمده است . سرمایه اجتماعی مفهومی چند بعدی در علوم اجتماعی و تاثیر گذار بر بسیاری از حوزه های جامعه است ودر ادبیات مرتبط با توسعه نیز جایگاهی ویژه یافته است ، به گونه ای که برخی آن را حلقه ی مفقوده ی توسعه میدانند . توجه جدی به مفهوم سرمایه اجتماعی به دهه1960 میلادی وجنبش های اجتماعی مانند فمنیسم و برابری خواهی سیاهان باز میگردد ( دورکیم ، 1381 : 56 )
به طور کلی می توان مفهوم اصلی سرمایه اجتماعی را در سه جمله بیان کرد : ارتباطات مهم هستند ، با ایجاد ارتباط با یکدیگر مردم دست به کارهایی میزنند که به تنهایی یا قادر به انجام آن نیستندیا برای انجام آن مشکلات فراوانی خواهند داشت . وجود سرمایه اجتماعی شرط لازم ونه کافی برای نتیجه بخشی سرمایه ها وسیاست های اجتماعی واقتصادی است . بررسی دقیق تر سرمایه اجتماعی ، ما را به این مطلب می رساند که بدون وجود این سرمایه ، هیچ اجتماعی به هیچ سرمایه ای نمی رسد . امروزه ، سرمایه اجتماعی نقشی بسیار مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی را در جوامع ایفا می کند و شبکه های روابط انجام بخش میان انسان ها و سازمان هاست . در غیاب سرمایه اجتماعی سایر سرمایه ها اثربخشی خود را از دست می دهند و بدون سرمایه اجتماعی ، پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی ناهموار و دشوار می شود . از جمله اثرات بی توجهی به مفهوم سرمایه اجتماعی که در دهه های گذشته به وضوع در برخی کشورهای جهان دیده شده است عبارتند از : فروپاشی نهاد خانواده و ناپایدارشدن روابط اجتماعی کاهش میزان همبستگی اجتماعی ، از رونق افتادن فعالیت های اقتصادی ، گسترش ناهنجاریهای رفتاری در میان جوانان و نوجوانان و ناامنی در مؤسسه های آموزشی ، از میان رفتن اعتماد اجتماعی و انسجام اجتماعی در بین افراد جامعه که بی توجهی به این موضوع باعث ایجاد اختلال و بی نظمی عمومی در جامعه خواهد شد . و در نتیجه باعث کاهش سطح کیفیت زندگی افراد و اقشار جامعه خواهد شد ، بنابراین برای بالا بردن سطح کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی افراد جامعه توجه جدی به این موضوع امری لازم و اجتناب ناپذیر است و توجه بیشتر مسئولان و مقامات و دست اندرکاران این امر را می طلبد ( حسینی ، 1384 : 62 ).
2 - 2 - مباحث سرمایه اجتماعی
2 - 2 - 1 - مفهوم سرمايةاجتماعي
سرمایه دارایی است که می توان از آن برای دستیابی به منابع مطلوب استفاده کرد و همچنین آن را سرمایه گذاری کرد تا خود را افزایش دهد . پیربوردیو جامعه شناس مارکسیستی در جستجوی منابع طبقه مسلط برای باز تولید فرادستی خود چهار نوع سرمایه را نام برده است :
1 - سرمایه مادی
2 - سرمایه فرهنگی
3 - سرمایه نمادی یاانسانی
4 - سرمایه اجتماعی